Sülfürik Asit

Sülfürik Asit

Sülfürik asit, kimyasal formülü H2SO4 olan, renksiz, yüksek yoğunluğa sahip kuvvetli bir mineral asitidir. Ticari olarak satılan sülfürik asit % 96-98 konsantrasyona sahiptir. Sanayide değme yöntemi veya kurşun odalar yöntemi ile üretilir. Kükürt dioksitin çeşitli katalizörler yardımıyla oksijenle yükseltgenmesi kükürt trioksiti oluşturur. Kükürt trioksitin suyla tepkimeye sokulması sonucunda ise sülfürik asit elde edilir. Sülfürik asit, birçok organik maddeden suyu çeker ve kuvvetli ekzotermik reaksiyonlar oluşturur. Bunun için sülfürik asiti seyreltme işi çok zor ve tehlikelidir. Sülfürik asit halk arasında akü asiti diye bilinir. Pil ve akü yapımında kullanılır. Bunun yanı sıra değişik derişimlerde, gübre, ilaçlama, patlayıcı madde, petrol arıtım gibi sektörlerde de kullanılmaktadır. 30 – 60 Lt lik bidonlarda ve 1000 Lt lik IBC tanklarda satışı yapılmaktadır.

Sülfürik asit, kimyasal formülü H2SO4 olan, piyasada akü asiti veya zac yağı olarak ta bilinen kuvvetli bir asittir. Piyasada saf hali genel olarak % 96-98 konsantrasyonunda ve yoğunluğu yaklaşık 1,85 gr/cm3 civarındadır.  Sülfürik asit, sülfürün yakılması ya da metal sülfitlerin kavrulmasının sonucunda elde edilen SO₂ nin SO₃ e dönüştürülmesi yoluyla elde edilmektedir. Bu süreci etkileyen faktörler sıcaklık, oksijen konsantrasyonu, basınç, katalizör türü ve tepkime süresidir.

Son derece kuvvetli ve korozif bir asit olan sülfürik asidin reaktif olmayan koyu renkli kaplarda saklanması gerekir.  Solunması halinde solunum sistemine ciddi zarar verir ve tahriş edici özelliği ile ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Temas halinde su ile tepkimeye girdiği unutulmamalı bu nedenle su ile yıkama yolu seçilmemelidir. İnsan sağlığına tehlikeli olduğundan, cilde temas etmesi halinde gereken tüm önlemler alınmalı ve müdahale edilmelidir. Asitler için yapılacak müdahaleler farklı olduğundan, sülfürik asit için uygulanması gereken cildin hemen kurulanması ve suyla yıkanması gerekir. Başlangıçta suyla yıkanmaya çalışılmamalıdır. Seyreltik baz temas eden bölgeyi yıkamak için uygundur. 

Sülfürik Asit Kullanım Alanları

Sülfürik asit, akü sektöründe, gübre, pigment, boyar madde, ilaçlama, patlayıcı madde, metal, metalurji gibi sektörlede kullanılır. 

Sülfürik asit değişik konsantrasyonlarda metalurji,  sülfatlı kimyasal üretiminde,  patlayıcı yapımında, petro kimya ve boya sanayinde kullanılır. Bazı pillerin yapımında ve akü sanayinde de kullanılır.

Sülfürik asit, oldukça güçlü ve korozif özelliği olan bir asittir. Cilde temas halinde ciddi zarar verir. Sülfürik asit, keskin kokuludur. Halk arasındaki akü asiti diye bilinir.  8.yüzyılda Cabir Bin Hayyan tarafından fark edilerek üretimi yapılmıştır. Suda çözününce sülfürik asit yüksek  ısı çıkarır. Gübre üretiminde, atık su arıtmada, petrol arıtımında, patlayıcı madde ve birçok endüstriyel uygulamada kullanılmaktadır. Sülfürik asitin üretimi değme yöntemi ya da  kurşun odalar yöntemi denen tekniklerle yapılır.  Sülfürik asit yanınca kükürt dioksit oluşur.

Sülfürik asit su ile ekzotermik reaksiyona girer. Onun için su ile karıştırılmada ve seyreltilme işlemi yapılırken çok dikkatli olunmalıdır. Yüksek ısı açığa çıkaracağı için, su ile karıştırıldığında kuvvetli sıçramalar yapabilir. Seyreltme işlemi, suya asiti çok yavaş bir şekilde (damla damla) verilmesiyle yapılmalıdır. Kesinlikle asitin içine su ilave edilmemelidir. Bu bağlamda sülfürik asit, bireysel kullanımlara uygun değildir. Ambalajının üzerine açıklayıcı bir ibarenin yazılması ve tehlikeli sembollerinin belirtilmesi önemlidir.

Sülfürik asit fiyatları değişkenlik göstermektedir. Her ne kadar ülkemizde üretimi olsa da tüketimi karşılmakta yetersiz kaldığından sülfürik asitin çoğunlukla yurtdışından ithalatı yapılmaktadır.